برخی از دختران از این‌که پسری به او و یا خانواده آنها آسیبی برساند میترسند و ممکن است به همین دلیل به برخی از خواستهای پسر پاسخ گویند...
در مورد ارتباط میان دختر و پسر المثلی وجود دارد که دختر را به پنبه و پسر را به آتش مانند می کند که بدون شک در صورت نزدیک شدن آن دو به یکدیگر، پنبه شعله ور می شود. این ضرب المثل به عنوان یک گزاره ی رفتاری و یک الگوی اجتماعی در میان افراد جامعه وجود دارد. خانواده ها با این گزاره رفتاری به تربیت و خط دهی فرزندان اهتمام می ورزند، در حالی که این سخن به معنای نادیده گرفتن اراده و اختیار انسان و پایین آوردن شخصیت والای انسانی افراد در حد جمادات است که امری غیر صحیح و به دور از دلیل می باشد. آنچه مهم می نماید این است که باید رفتار ها و ارتباطات دارای مرز و همراه با رعایت اصول برخاسته از شرع باشد که در این فرض، ارتباط هیچ منعی ندارد. در تربیت فرزند مهم این است که معرفت بخشی مناسب و به جا انجام پذیرد، یعنی والدین باید تلاش کنند نوجوان و جوان خود را در خود نگهداری، بصیرت لازم ببخشند، یعنی لازم است والدین علت نهی و یا امر خود را در مورد رفتار های مختلف بیان کنند تا فرزند در یک سردرگمی تربیتی قرار نگیرد، امری که در موارد مختلف مورد اهتمام قرآن کریم بوده و به عنوان اصلی متقن مورد اشاره قرار گرفته است. قرآن در هر زمینه ای نخست معرفت بخشی می کند و در مرحله ی بعد حکم خاص آن را بیان می نماید.
در نتیجه لازم است برای ساختن جامعه ای سالم و متعادل در وهله ی اول به افراد شناخت و بینش رفتاری صحیح داده شود تا رفتار ها کورکورانه و آسیب پذیر نباشد.
دختر و پسر هر یک در مقابل جنس مخالف باید چه رفتاری داشته باشند؟
بسیاری از دختران تصوراتی بسیار ایدهآل و تخیّلی از جنس مخالف در ذهن خود میپرورانند. از نظر روانشناسی این یکی از اشتباهات رایج بین انسانها، بالخصوص نوجوانان و جوانان است که باید از چنین تفکری اجتناب کنند. بنابراین در مورد جنس مخالف نباید دچار تفکر افراطی شد.
ما باید سعی کنیم به طور کلی بر هیجانات خود در زندگی غلبه کنیم و رفتارهایمان را عاقلانه ارادی و با دلیل انجام دهیم. یکی از هیجاناتی که در این مورد باید رعایت شود این است که از خجالتزدگی در برابر آنان خودداری کنیم و با جایگزین ساختن حیا، به جای خجالت و رعایت حدود شرعی و اجتماعی میتوان رابطه صحیحی با جنس مخالف ایجاد نمود. یکی دیگر از هیجاناتی که در برخور دبا جنس مخالف باید کنترل شود «ترس» است. برخی از دختران از پسرانی که در راه مدرسه و یا محل میبینند میترسند و همین ترس موجب برخی از لغزشها می‌شود.
برخی دیگر از دختران از این‌که پسری به او و یا خانواده آنها آسیبی برساند میترسند و ممکن است به همین دلیل به برخی از خواستهای پسر پاسخ گویند. ترس در هر صورت مشکلآفرین است. اوّلاً باید بدانیم جنس مخالف ترسی ندارد و بخصوص اگر با تهدید روبرو شدیم میتوان با شجاعت تمام در مقابل آن ایستاد.
یکی از مهم‌ترین نشانههای رشد اجتماعی هر فرد شناخت حدود رفتار خود با افراد مختلف است. باید دانست که با هر فردی تا چه حدی میتوان نزدیک شد و راجع به مسائل مختلف به گفت‌وگو پرداخت.
دختر خانمی که در یکی از شهرهای کوچک به یکی از پسرهای محله نامهای داده بود، در پی یک اختلاف خانوادگی متوجه می‌شود آن پسر، نامه را در پانصد نسخه تکثیر و در سطح شهر پخش کرده است. این دختر خانم امروز حتی از خانه نمی‌تواند خارج شود زیرا همه به او بدبین هستند. این مورد و مواردی از این قبیل نشانگر آن است که عدم رعایت حدود رفتاری با جنس مخالف تا چه حد می‌تواند زیانبار باشد.
بنابراین، ملتزم شدن زنان به دستورات و قوانین حکیمانه الهی بهترین عامل حفظ شخصیت و مصونیت آنان از سقوط و انحراف می‌باشد که در زیر به اختصار بررسی میکنیم.
خداوند در قرآن کریم می‌فرماید:
«(زنان) هنگام راه رفتن پاهای خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانشان معلوم شود و صدای خلخال که برپا دارند به گوش رسد».1
این آیه مبارکه، زنان را از حساس نمودن مردان و جلب نظر آنان به زینتهای پنهان نهی می‌کند تا سبب تحریک غریزهی آنها نشود.
هم‌چنین در خطابی به زنان پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌فرماید: «ای همسران پیامبر، شما هم‌چون زنان معمولی نیستید اگر تقوا پیشه کنید، پس به گونهای هوسانگیز سخن نگویید که بیماردلان در شما طمع کنند، و سخن شایسته بگویید.» 2
حضرت علی ـ علیه السّلام ـ در نهج‌البلاغه بیان شیوا و جامعی در این زمینه دارد و روش برخورد اجتماعی دختران و زنان را روشن می‌کند و می‌فرماید: زنان و دختران مؤمن باید سه صفت را که برای مردان بد است داشته باشند: تکبر، ترس، بخل
تکبر: یعنی در مقابل نامحرم با قاطعیت و وقار صحبت کنند و از حرف زدن باعشوه و تبسم که دیگران را تحریک می‌کند، بپرهیزد؛
ترس به این معنی که: بترسد از تنها بودن و تنها ماندن با شخص نامحرم.
بخل: یعنی در حفاظت مال خود و شوهر، کمال دقت و وسواس را بخرج دهند و امانت دار اموال همسر و خانه و پیامآور قناعت و صرفهجویی باشند. 3
با بررسی موارد متعددی از آسیبهای اجتماعی که متوجه زنان و دختران می‌شود درمییابیم که تحریک و جلوهگری زنان موجب پیدایش آن آسیبها شده است.
عفت و حیا برای زن سرمایه ارزندهای به شمار میآید و بزرگ‌ترین مانع برای فریب و لغزش و انحراف زن است. عفت و حیا از خصوصیات روحی زن و سرمایه سلامتی اخلاقی و روانی او و حتی موجب سلامت جامعه و پاکدامنی مردان است. از این روی، امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرمایند: «حیا ده سهم است که نه سهم در زنان و یک سهم در مردان است.» 4 و در روایت دیگری می‌فرماید: «لا ایمانَ لمنْ لاحیاء لَهُ؛ کسی که حیا ندارد ایمان ندارد.» 5
در فرمودهای از امیر مؤمنان ـ علیه السّلام ـ نیز میخوانیم: «الحیاءُ ثمره العِفّه؛ حیا میوه پاکدامنی است.» 6
زن دارای حسن نیت و خوشبینی است و این خود حکایت از فطرت پاک و خداآشنایی او دارد. این خوشبینی و زودباوری زن گاه سبب می‌شود که اگر از سوی غریبهای به وی اظهار علاقه شود بدون تردید در صداقت اظهار کننده، آن را باور کند.
در حالی که اکثر علاقه و محبتهایی که از طرف افراد بیگانه به زن می‌شود جنبه فریب و سودجویی دارد و باصداقت و خیرخواهی همراه نیست. گزارشها نیز حاکی از آن است که لغزش و انحراف اغلب دختران و زنان به علّت کمبود محبت و فریفته شدن به محبتهای دروغین بوده است.
بنابراین وظیفه زن است که وجود ظریف و حساس خویش را از این سبب دور بدارد و به اظهار علاقهها و وعدههای افراد بیگانه خوشبین نباشد و میان آنان و خویش، حریم پاکی را حفظ کند تا از زیانهای پرفریب بوالهوسان مصون بماند.
دختر و زن جوان باید حریم محرم و نامحرم را حفظ کند و از توقف در محل خلوت با فرد نامحرم پرهیز نماید. از این روی، در دیدگاه اسلامی قرار گرفتن زن و مرد نامحرم در یک اتاق که در آن بسته بوده و عبور و مروری بر آن نیست حرام است هر چند آنان مشغول خواندن نماز، دعا، قرآن و.... باشند چرا که خالق و آفریننده بشر میداند که در چنین حالتی افتادن به دام گناه قطعی است مگر آنکه معجزهای رخ دهد و از چندهزار نفر یک نفر پاک از این مهلکه بدر آید. هم‌چنین دختران جوان برای آنکه بتوانند خویش را از انحرافها حفظ کنند لازم است:
از پوشیدن لباسهای تنگ و چسبیده حتی در مقابل برادر و خویشان محرم نیز خودداری کنند.
با دوستان مؤمن و خوب رفت و آمد و مجالست کنند و از همنشینی با دوستان بیبندوبار و منحرف (هر چند از نزدیکان و خویشاوندان) اجتناب نمایند. از شوخی و خنده با نامحرمان خودداری کنند و هنگام سخن گفتن با آنان جدی و باوقار سخن بگویند.
تذکر: یکی از حکمت های اذن پدر برای ازدواج دختر این است که پدران با تجارب، مهر و علاقه عاقلانه خود مانع فریب خوردن دختران توسط مردان بوالهوس می شوند.
پی نوشت ها:
1-سوره نور، آیه 31
2-سوره احزاب، آیه 32
3-نهج‌البلاغه، فیض الاسلام، حکمت 226
4-مجلسی، بحالارانوار، ج 103، ص 244
5- مجلسی، بحالارانوار، ج 78، ص 111
6- آمدی، غررالحکم، حدیث4612
اخذ: تبیان
منابع: ماهنامه ی اصلاح و تربیت /روزنامه کیهان
کلمات کلیدی:
